U predavanju ćemo pružiti tumačenje procesa putem kog se pojedinci uključuju i podređuju mehanizmima kapitalističke eksploatacije u neoliberalizmu kao njegovom savremenom obliku. Polazna tačka će biti Fukoova teorija upravljaštva (governmentality) i način na koji se u njoj tumači uloga subjektivnosti u neoliberalizmu. Pošto ukažemo na određene nedostatke koje ova teorijska perspektiva sadrži dopunićemo je određenim konceptima lakanovske psihoanalize. Kroz takav teorijski aparat posmatraćemo način na koji se u neoliberalizmu subjektivnost uključuje u određene ekonomske procese, tim putem postajući sastavni deo procesa akumulacije kapitala. Naposletku ukazaćemo na psihičke posledice koje takvo formiranje subjektivnosti nosi sa sobom pre svega osvrćući se na fenomene anksioznosti i depresije ali i na ulogu psihoterapije čiji se diskursi u neoliberalnoj društvenoj stvarnosti proširuje kroz kulturu dobijajući ulogu sredstva za preživljavanje i nošenje sa različitim krizama koje prate ovaj oblik regulacije ekonomije.
Prijedlog za čitanje:
https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1440783308097124
Illouz, Eva (2007). Cold Intimacies: The Making of Emotional Capitalism. Cambridge: Polity Press.
Produbljivanje teme:
Deleuze, Gilles (1992). “Postscript on the Societies of Control”, October 59: 3–7.
Foucault, Michel (2008). The Birth of Biopolitics: Lectures at The Collége De France, 1978–1979. New York: Palgrave Macmillan.
Frawley, Ashley (2020). “Self-esteem, happiness and the therapeutic fad cycle“, in Daniel Nehring, Ole Jacob Madsen, Edgar Cabanas, China Mills, and Dylan Kerrigan (eds.), The Routledge International Handbook of Global Therapeutic Cultures. London: Routledge. pp. 132–152.
Frawley, Ashley (2024). Significant Emotions: Rhetoric and Social Problems in a Vulnerable Age. London: Bloomsbury Academic.
Lordon, Frédéric (2014). Willing Slaves of Capital: Spinoza and Marx on Desire. London: Verso Books.
Miller, Peter and Nikolas Rose (2008). Governing The Present. Cambridge: Polity Press.
Rimke, Heidi Marie (2017), “Self-help Ideology”, in Fathali M. Moghaddam (ed.), The SAGE Encyclopedia of Political Behavior, Thousand Oaks: SAGE Publications Inc. pp. 734–737.
Rose, Nikolas (1996). Inventing Ourselves: Psychology, Power and Personhood. Cambridge: Cambridge University Press.
Rose, Nikolas (1999). Governing the Soul: The Shaping of the Private Self. London: Free Association Books.
Sennet, Richard (2006). The Culture of the New Capitalism. New Haven & London: Yale University Press
Vanheule, Stijn (2016). “Capitalist Discourse, Subjectivity and Lacanian Psychoanalysis“. Frontiers in Psychology 7: 1–14. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.01948
Izvor slike: wikiart.org – Gerardo Dottori, Explosion of Red on Green, 1910
Milan Urošević je doktor sociologije, naučni saradnik na Institutu za filozofiju i društvenu teoriju Univerziteta u Beogradu gde takođe obavlja ulogu sekretara Labaratorije za društvenu kritiku i predavač Sociologije kulture na Fakultetu muzičke umetnosti Univerziteta umetnosti u Beogradu. Doktorirao je na Odeljenju za sociologiju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Objavljivao je članke u brojnim časopisima poput Sociologije, Etnoantropoloških problema, Sociološkog pregleda i Filozofije i društva, autor je monografije naslovljene Neoliberalna kultura sopstva.
