Predavanje ulazi u polemiku sa tvrdnjom Dave Beecha da umetnička proizvodnja predstavlja proizvodni sektor koji je izuzet iz kapitalističkog načina proizvodnje i zakona vrednosti. Beech svoje zaključke bazira na tvrdnjama da umetnički rad nije komodifikovani apstraktni nadnični rad, da umetnički proizvodi spadaju u nereproduktibilna dobra koja ne podležu radnoj teoriji vrednosti i da autonomna estetska evaluacija “vrednosti” umetničkih proizvoda od strane institucija “sveta umetnosti” predstavlja prepreku podređivanja umetničke proizvodnje kapitalu i tržišnoj potražnji. Predavanje će pokušati da pokaže da, iako umetnička proizvodnja nije direktno podređena proizvodnom kapitalu, ona učestvuje u procesima akumulacije kapitala tako što predstavlja monopolski proizvodni sektor koji crpe višak vrednosti iz konkurentskih proizvodnih sektora. Iz ove perspektive naizgledna autonomna antitržišna estetska evalucija umetničkih proizvoda predstavlja preduslov stvaranja umetničkog polja “ograničene proizvodnje” i monopolskih cena proizvoda “priznatih” umetnika, kao što čini umetničke proizvode podložnim da dobiju oblik finansijskog “fiktivnog” kapitala. Estetski fetišizam tako jeste ideologija koja proizvodi privid dekomodifikacije umetničke proizvodnje koji istovremeno omogućava rekomodifikaciju umetničkih proizvoda na tržištu fiktivnog kapitala.
Prijedlog za čitanje:
Rade Pantić, “Robni fetišizam, pravni fetišizam, preobraženi oblici i estetski fetišizam / Commodity Fetishism, Legal Fetishism, Converted Forms, and Aesthetic Fetishism”, Život umjetnosti: časopis o modernoj i suvremenoj umjetnosti i arhitekturi, Vol. 104, No. 1, str. 52-65. https://hrcak.srce.hr/file/325526
Produbljivanje teme:
Rade Pantić, “H kritiki političke ekonomije umetnosti: monopolna renta in avtonomija umetnosti”, Umetnost skozi teorijo: Historičnomaterialistične analize, Založba *cf., str. 157-202.
Rastko Močnik, “U umetnosti, savremenost počinje 1917.”, Jovan Čekić, Miško Šuvaković, Nova povezivanja: od scene do mreže, Fakultet za medije i komunkacije, Beograd, 2017, str. 53-93. https://transmediji.wordpress.com/wp-content/uploads/2018/04/novapovezivanja.pdf
Izvor slike: wikiart.org – Wassily Kandinsky, Black and Violet, 1923.
